به گزارش روشنای راه و به قلم دکتر علی نوروزی؛ تحقیقات متعددی در حوزه ورزش زنان، بخصوص در بحث مدیریت شهری انجام شده است. این تحقیقات نشان دادهاست که شهرسازی مردانه و محیطهای نامطلوب شهری میتواند منجر به بیعدالتیهایی در جامعه گردد و تأثیرات منفی بر مسائل مربوط به زنان، از جمله تناسب اندام، تقویت جسمی، آرامش روان، و همچنین ایجاد استرس و افسردگی در بین زنان به عنوان بخشی مهم از جامعه داشته باشد.
عدالت جنسیتی در ورزش
در بحث عدالت جنسیتی در ورزش در محیطهای شهری، دیدگاههای مختلفی وجود دارد:
تفکیک فضاها: برخی معتقدند که باید با فراهم آوردن فضاهای مجزا برای زنان، شرایط لازم برای فعالیت ورزشی آنها با توجه به فرهنگ و شرایط اجتماعی جامعه فراهم شود.
دسترسی مشترک: در مقابل، برخی دیگر بر این باورند که امکانات ورزشی باید بهطور برابر و مشترک در اختیار هر دو جنس، مرد و زن قرار گیرد. با این حال، این دیدگاه دوم تا حدی با ارزشهای فرهنگی جامعه ما در تضاد است و لذا ایجاد تعادل بین این دو رویکرد ضروری به نظر میرسد.
این تعادل باید به گونهای باشد که همزمان با حفظ ارزشهای زن ایرانی اسلامی، عدالت جنسیتی در ورزش نیز محقق گردد.
شرایط کنونی فضاهای شهری
امروزه در فضاهای شهری، نه تنها در حوزه ورزش، بلکه در مکانهایی مانند واگنها، اتوبوسها و پارکهای اختصاصی برای زنان، توجه ویژهای به ایجاد فضاهای مرتبط با زنان وجود دارد. این مسئله مستلزم بررسی دقیق و مؤلفهای خاص است تا بتوان از آسیبهایی که ممکن است بروز کند، جلوگیری کرد.
حضور زنان در عرصهی اجتماعی در سالهای اخیر بهطور چشمگیری افزایش یافته و در تمامی عرصههای اجتماعی، فرهنگی و به تبع آن ورزشی، شاهد حضور فعال زنان هستیم. به همین دلیل، لازم است برای این حضور، برنامهریزیهای لازم انجام شود؛ زیرا شهرسازی مردانهای که در طراحیهای شهری مورد استفاده قرار گرفته، محدودیتهای زیادی برای تعاملات زنان ایجاد کرده است.
تأثیر اختصاص فضاهای ورزشی برای زنان
اختصاص فضاهای خاص ورزشی برای زنان میتواند تأثیرات مثبت زیادی به همراه داشته باشد. در حالی که احتمالاً این امکانات آنها را از فضاهای عمومی جامعه جدا میکند، اما به دلیل امنیتی که برای زنان فراهم میآورد، میتواند موجب افزایش مشارکت آنها در فعالیتهای ورزشی شود. متأسفانه در شهر کرج با کمبود این فضاها مواجهایم و به همین خاطر نیاز مبرمی به تأمین چنین فضاهایی وجود دارد.
چالشهای موجود در شهر کرج
در حال حاضر، فضاهای شهری کرج بهطور عمده با الگوهای مردانه طراحی شده و نیازهای زنان بهوضوح نادیده گرفتهشده است. این فضاهای فعلی نمیتوانند پاسخگوی نیازها و خواستههای زنان برای تعاملات اجتماعی و بهویژه فعالیتهای ورزشی باشند. به همین دلیل، لازم است توجه بیشتری به این حوزه صورت گیرد و اقدامات مؤثری انجام شود.
ضرورت دسترسی بدون محدودیت با رعایت ارزشها
دسترسی بدون محدودیت به فضاهای عمومی و بهویژه فضاهای ورزشی شهری بسیار مهم است. برای تحقق این هدف، در طراحی، معماری و برنامهریزی شهری باید با توجه به نیازها و خواستههای زنان جامعه، به شکلی مناسب اقدام نمود. این موضوع میتواند به بهبود شرایط زندگی زنان و افزایش مشارکت آنها در عرصههای اجتماعی و ورزشی منجر شود.
در پایان، برقراری تعادل میان نیازهای اجتماعی و فرهنگی زنان و فضای ورزشی شهری، بهویژه با توجه به شرایط خاص جامعه ایرانی، از اهمیت بالایی برخوردار است و میتواند به تحقق عدالت جنسیتی در ورزش و سایر حوزهها کمک کند.