به گزارش روشنای راه، رسول اشرفیپور در همایش روز آموزش، پژوهش و فناوری هفته منابع طبیعی و آبخیزداری که در دانشکدگان منابع طبیعی و کشاورزی دانشگاه تهران برگزار شد، اظهار کرد: هرچند آگاهی عمومی نسبت به حفاظت از منابع طبیعی افزایش یافته و فعالیتهای مؤثری در فضای مجازی صورت میگیرد، اما در مقابل، عوامل تخریب نیز پیچیدهتر و متعددتر شدهاند.
چالشهای توسعه و تخریب منابع طبیعی
وی با اشاره به اینکه برخی افراد و گروهها تخریب، تجاوز و قاچاق در جنگل را توجیه میکنند، تصریح کرد: طرحهای عمرانی در مقیاس وسیع نیز با اثرات بلندمدت خود، موجب ناپایداری منابع طبیعی و محیطزیست میشوند. این در حالی است که توسعه پایدار و حفظ محیطزیست باید همزمان مورد توجه قرار گیرند.
اشرفیپور با تأکید بر لزوم بازنگری در برنامههای آموزشی و مدیریت عرصه منابع طبیعی اظهار داشت: مدیریت منابع طبیعی باید بر اساس سناریوهای جدید صورت گیرد که در این زمینه، نگاه جامع به حوضههای آبخیز ضروری است.
کمبود امکانات و ضعف در اجرای سیاستهای منابع طبیعی
معاون جنگلهای سازمان منابع طبیعی و آبخیزداری با اشاره به برخی عقبماندگیها در حوزه مدیریت منابع طبیعی و محیطزیست گفت: دولتها شعارهای زیبایی در این حوزه دادهاند، اما سهم واقعی منابع طبیعی و محیطزیست در بودجه و سیاستهای اجرایی کشور ادا نشده است.
وی با اشاره به اهمیت استفاده از فناوریهای نوین در این حوزه افزود: حفاظت از منابع طبیعی نیازمند مدیریت هوشمند و بهرهگیری از تکنولوژیهای جدید است. امروز بسیاری از کشورهای جهان با استفاده از ابزارهای دیجیتال، ماهوارهای و هوش مصنوعی، نظارت بهتری بر اراضی و جنگلها دارند که ایران نیز باید در این مسیر گام بردارد.
لزوم تقویت نیروی حفاظتی منابع طبیعی
اشرفیپور با تأکید بر کمبود نیروی انسانی متخصص در حوزه حفاظت از منابع طبیعی اظهار کرد: در حال حاضر ۱۲۰۰ نیروی حفاظتی در کشور مشغول فعالیت هستند که بسیاری از آنها بهصورت شرکتی مشغول به کارند. این وضعیت نهتنها ضریب امنیتی جنگلها و مراتع را کاهش میدهد، بلکه موجب کاهش انگیزه و عملکرد نیروهای حفاظتی نیز میشود.
وی تصریح کرد: برای افزایش سطح حفاظت از منابع طبیعی، باید شرایط استخدامی این افراد بهبود یابد و آموزشهای مهارتی آنها توسعه پیدا کند.
ضرورت گسترش پویشهای درختکاری و همکاری بینالمللی
در ادامه این همایش، مقداد جورغلامی، رئیس دانشکده منابع طبیعی دانشگاه تهران، با اشاره به اهمیت درختکاری و توسعه پویشهای مردمی گفت: با توجه به بحرانهای زیستمحیطی، لازم است برنامههای درختکاری در سطح ملی و با مشارکت بیشتر مردم و نهادهای مختلف گسترش یابد.
وی افزود: در برنامه هفتم توسعه، تکالیف مشخصی برای محیطزیست و منابع طبیعی تعیین شده است، اما در حوزههایی مانند آبخیزداری، کاهش فرسایش خاک و مدیریت جنگلها، مشکلات مالی و کمبود نیروی انسانی، اجرای این برنامهها را دشوار کرده است.
ضرورت سرمایهگذاری در فناوری و دانشبنیان شدن حفاظت از منابع طبیعی
رئیس دانشکده منابع طبیعی دانشگاه تهران با اشاره به نقش فناوریهای نوین در حفظ منابع طبیعی اظهار داشت: امروز دیگر نمیتوان با روشهای سنتی از جنگلها و مراتع حفاظت کرد. استفاده از فناوریهای نوین، سرمایهگذاری دولتی و همکاریهای بینالمللی برای ارتقای مدیریت پایدار منابع طبیعی ضروری است.
وی تأکید کرد: دانش نوین و تحقیقات علمی باید به کمک جوامع محلی بیاید تا مدیریت پایدار جنگلهای شمال کشور و سایر منابع طبیعی، با کارایی بیشتری انجام شود.
جورغلامی با اشاره به ظرفیتهای دانشگاهی در این زمینه اظهار داشت: ۶۵ عضو هیئت علمی و ۵۰۰ دانشجوی دانشکده منابع طبیعی دانشگاه تهران در حوزههای مختلف مرتبط فعالیت میکنند که میتوانند در حل بحرانهای محیطزیستی کشور نقش مؤثری ایفا کنند.
وی در پایان خاطرنشان کرد: با توجه به بحران آب و تغییرات اقلیمی، همکاری مستمر بین دانشگاهها، دستگاههای اجرایی و سازمانهای مردمنهاد برای مدیریت منابع طبیعی بیش از پیش ضروری است.